Saborna crkva u Temišvaru na Lazarevu subotu

* * *

Glavni ulaz u crkvu je iz ulice Ungurijanu

* * * 

 ISTORIJAT CRKVE (govor)

            Još od davnina 1745. godine piše se u dokumentima da je postojala Srpska crkva u Temišvaru. To je bila drvena crkva, mnogo manja od ove, na istom mestu, posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju.

             Međutim, zbog različitih razloga, ta crkva je bila zapaljena, pa je sada na istom mestu ova crkva gde je bila i ta drvena crkva, 1745. godine za vreme episkopa Georgija Popovića, i završena je za 3 godine. Znači, ova crkva je završena 1748. godine.

            Ona nije izgledala kao danas, mnogo kasnije su podignuti ti tornjevi koje danas vidite, što se i vidi spolja. Isto tako, jer se vodilo i puno ratova ovde, za vreme Turaka i kasnije za vreme Austrougarske, kada je došla Marija Terezija. Ti tornjevi nisu smeli da postoje toliki - sve zgrade su morale da budu do određene visine. Ali dobro pogledajte i primetićete da su tornjevi mnogo viši od same crkve. Oni su podignuti na ovoj visini koju vidimo danas, tek 1791. godine.

            Eparhija Temišvarska sa Crkvenim odborom i sveštenicima imala je veoma težak zadatak da se opredeli ovoga puta, pošto je nova crkva, ko će oslikati ikone i ko će uraditi rezbu crkve. Crkveni odbor se opredelio, iako je bilo pet konkurenata, za Konstantina Danila. On je bio slikar i sve što vidite ovde u crkvi on je naslikao.

Konstantin Danil

KONSTANTIN GRIGOROVIĆ - DANIJEL --- više

            U ženskom delu crkve, onaj prvi deo, u pronaosu videćete sa desne strane 5 ikona i 5 ikona sa leve strane, to su ikone sa kojima je Konstantil Danilo učestvovao na konkursu. Videćete da su one urađene dosta brzo, znači ne izgledaju kao ove na samom ikonostasu. Rok za konkurs je bio veoma kratak i Konstantil Danilo je morao da ih završi što pre (misli se na ove male ikonice 2 x 5 u prednjem delu crkve).

  

            Ako pogledate ikone uočićete da su više realistično rađene, zato što je to vreme 183o. godine kada je završen ikonostas, bilo vreme austrougarske i Marija Terezija (bili su katolici) i nije smelo drugačije da se slika i da se zida. Ovo je barokni stil.

            Rezbari su bili najbolji u to vreme, braća Janić. Iako je Konstantil Danilo bio najskuplji slikar, crkva se opredelila ipak da on slika, da bi bilo što bolje i što vrednije urađeno. Izabrani su i najbolji rezbari u to vreme koji su bili iz Arada - braća Janić i ako gledate ove bele stubove sa ikonostasa i ove od trona Bogorodice, i Hristov grob koji je umetničko delo, vidite da je sve u skladu i sve izgleda kao jedna celina.

Bogorodičin tron

Ikonostas

Hristov grob

Više o njemu --- HRISTOV GROB

Ženski deo crkve - Pronaos - 5 ikona levo i 5 desno

            Videćete na zadovima i 2 bele mermerne ploče, sa leve strane je 21 ktitor koji je dao novac da se ova crkva podigne, i desne strane su episkopi, koji su bili od Georgija Popovića 1757. godine do danas. I svi su sahranjeni negde ispod crkve /pokopani/ - takva je tradicija bila u to vreme. Videćemo tamo gore i jedan grb - vedutu grada - nalazi se gore gde peva hor i stari istoričari kažu da je to stara crkva koja je bila posvećena Svetom Georgiju, a ova sada je posvećena Vaznesenju Gospodnjem.

Grb - veduta grada gde peva hor

Grb - veduta grada i prvobitni izgled crkve

/skinuto sa neta/

            Ono što je bitno jeste i to da u Temišvaru postoje još 2 crkve osim ove Saborne, znači ukupno ima 3 crkve. Postoji i srpska Gimnazija od I do XII razreda i u svima se predaje na srpskom jeziku - to je ukratko čisto da biste imali tako jednu sliku o Temišvaru. Svaki dan služi se Jutrenje u 8,oo h ujutru i 15,oo h poslepodne Večernje. Danas pošto je subota služi se uvek Bdenije malo drugačije. Na liturgiji je prisutno negde oko 150 duša.

Oko 7ooo Srba ima u Temišvaru - Rumuniji, ima 54 Parohije, od kojih sve imaju crkve, i osim 2 sve su aktivne. Imamo i 5 manastira koji su aktivni.

A sada izvolite pogledati crkvu.

Liflet i razglednice su kupljene sada u crkvi 

/pre ih nije bilo/

Tekst ovog lifleta glasi:

"Srpska pravoslavna saborna crkva u Temišvaru (Gradu)

Dokumentima je potvrđeno postojanje pravoslavne crkve u Temišvaru od davnina. Godine 1737. tadanja crkva je izgorela u požaru. Zapisi sa dveju mramornih ploča iz sadašnje Saborne crkve, hrama Vaznesenja Gospodnjeg, svedoče da je crkva izgrađena i osvećena 1748. godine i da su tornjevi nadgrađeni 1791. godine.

U okviru kasnijega ukrašavanja unutrašnjosti, stari ikonostas, delo slikara Stefana Teneckog, zamenjen je 1843. godine sadašnjim, koji je delo rezbara Mihajla Janića i slikara Konstantina Danila.

Obnovu unutrašnjosti izveli su 19o3. godine umetnici pod rukovodstvom čuvenoga banatskog slikara Stevana Aleksića i zatim 1993-1997. godine, stručnjaci Zavoda za zaštitu spomenika Vojvodine, sa sedištem u Novom Sadu. 

Tokom više od 26o godina svoga postojanja, Saborna crkva je sačuvala prvobitni izgled, prikazan i na svojevremenom portretu Georgija (Popovića), temišvarskog episkopa 1745-1757. godine, pri kojem je crkva i izgrađena.

U unutrašnjosti crkve nalazi se 7 grobnica temišvarskih vladika i 21 grobnica ktitora.

Sem ikonostasa i slikarstva, u crkvi se čuva značajna zbirka crkvenih predmeta velike istorijske i umetničke vrednosti.

Po svom duhovnom, istorijskom, umetničkom, arhitektonskom i društvenom značaju, srpska Saborna crkva predstavlja jedinstvenu, uglednu, reprezentativnu celinu u Gradu na Begeju."

* * *

Liflet je urađen jedinstven na 4 jezika i to: rumunskom, nemačkom, engleskom i srpskom i kupuje se, kao i razglednice i sveće, u samoj crkvi odmah desno na ulazu. Sve se može plaćati u našoj valuti RSD. 

     

* * *    V R B I C A   * * *

Za obilazak ove crkve 2o15. godine veliku zahvalnost dugujem turističkom vodiču Anamariji Jovanović i ja je ovom prilikom i pozdravljam !!!

Vrbica, 4.o4.2o15. godine

MOJA GALERIJA FOTOGRAFIJA OVE CRKVE iz 2o11. godine --- OVDE

Za obilazak ove crkve 2o11. godine veliku zahvalnost dugujem turističkom vodiču grada Zrenjanina - gdinu Jaroslavu Stevanovu i ja ga ovom prilikom i pozdravljam !!!


!!! NOVO --- Galerija fotografija i kako sada izgleda Temišvar, nakon više od godinu dana rekonstrukcije --- OVDE

Христос Васкрсе!!!

Ваистину Васкрсе!!!